POWIAT ALEKSANDROWSKI
Data publikacji 18.09.2015
Powiat aleksandrowski leży w północno - wschodniej części Kujaw, rozciągnięty wzdłuż lewego brzegu Wisły. Od najdawniejszych epok, w okresach pokoju rozwijał się pomyślnie, jednakże rozwój ten wielokrotnie hamowały przygraniczne konflikty. W średniowieczu należał w większości do Kujaw, częściowo do ziemi dobrzyńskiej. W XIV wieku i początkach XV wieku był w części okupowany przez Zakon Krzyżacki. Po pokoju toruńskim w 1466r. teren obecnego powiatu aleksandrowskiego należał do województwa inowrocławskiego, w pasie leżącym wzdłuż Wisły do ziemi dobrzyńskiej oraz do województwa brzesko - kujawskiego. Po rozbiorze w 1793r. wcielony został do zaboru pruskiego , w latach 1807 - 1815 wchodził w skład Księstwa Warszawskiego, a po Kongresie Wiedeńskim został włączony do zaboru rosyjskiego, stając się terenem nadgranicznym. Początkowo należał do powiatu radziejowskiego, w 1867r. został utworzony powiat nieszawski.
|
|
Po odzyskaniu niepodległości w 1918r. znalazł się w granicach województwa warszawskiego , następnie województwa pomorskiego, a od 1945r. stanowił część województwa bydgoskiego. W 1932r. siedziba powiatu przeniesiona została z Nieszawy do Aleksandrowa Kujawskiego. W związku z reformą administracyjną państwa w 1975r. zniesiono powiaty, a dawny teren Aleksandrowskiego został wcielony do województwa włocławskiego. Z dniem 1.01.1999r. reaktywowano powiat aleksandrowski, jako cześć składową województwa kujawsko - pomorskiego.Na obszarze powiatu znajdują się obecnie trzy miasta : Aleksandrów Kujawski, Ciechocinek i Nieszawa, dwa dalsze Raciążek i Służewo utraciły prawa miejskie w 1867r. Najstarszym miastem powiatu jest Nieszawa, która w latach 1460 - 1462 została przeniesiona na obecne miejsce po zlikwidowaniu pierwszego miasta o tej nazwie, leżącego w sąsiedztwie Torunia na terenie wsi Dybów. Początkowo miasto rozwijało się szybko w związku z handlem wiślanym. Rozwój ten został zahamowany, wskutek konkurencji Torunia, a następnie zniszczeń w okresie najazdów szwedzkich. Próba ożywienia miasta w I połowie XIX wieku przez jego regulację zmieniła na stałe charakter miasta. W II poł. XIXw.utworzenie z Nieszawy siedziby powiatu nie dało trwalszych rezultatów i miasto pozostało na wpół rolniczym osiedlem. Również na skutek wojen a następnie rozbiorów upadły dwa inne sąsiednie miasta założone w średniowieczu, stanowiące własność prywatną : Raciążek - biskupów włocławskich i Służewo -początkowo własność Służewskich , a później innych rodów.W miejsce dawnych, silną ekspansję wykazały nowe miasta, Aleksandrów Kujawski, który rozwinął się w związku z powstaniem stacji kolejowej na linii Kutno - Toruń (tzw. kolej warszawsko - bydgoska) i komory celnej na granicy prusko - rosyjskiej, jest przykładem typowo XIX wiecznego osiedla robotniczo -urzędniczego. Uzyskał prawa miejskie w 1916r. podobnie jak sąsiedni Ciechocinek, który posiadał od początku charakter miejscowości uzdrowiskowej.Powstał częściowo na obszarze wsi Słońsk - w okresie dawnej Rzeczypospolitej siedziby kasztelanii, od średniowiecza znanej z warzelnictwa soli..Dynamiczny rozwój, szczególnie w II poł. XIX wieku przyczynił się do powstania na terenie Ciechocinka wielu reprezentacyjnych dzieł architektury tego okresu.
|
|
|
|
|
|
